Zamek Marienburg

Miasto Malbork zajmuje północną część terytorium Polski, gdzie występuje ujście Wisły lub Nogatu. Od obwodu kaliningradzkiego dzieli go około 80 km. Miasto słynie z cudownego zespołu zamkowego, zwanego Marienburgiem. Jego budowa odbywała się etapami. Przez lata zamek był wielokrotnie powiększany i przebudowywany zgodnie z wymogami współczesności.

Utworzenie Marienburga

Zamek jest tworem architektury rezydencjonalnej. Służy również jako konstrukcja obronna. Prace nad jego budową rozpoczęły się w późnym średniowieczu, a dokładniej w latach 70-tych XIII wieku. Pierwotnie Marienburg był samodzielny, ale z czasem został włączony w system obronny krzyżackiej twierdzy państwowej w Prusach.

Natychmiast po ukończeniu zamek stał się domem i miejscem pracy dowódcy. Osiadł tam w 1280 r. W 1309 roku rola zamku uległa zmianie. Od tego czasu służył jako rezydencja arcymistrzów. W XIV wieku rozpoczęto prace nad przebudową zamku. Został on znacznie powiększony, dzięki czemu zaczął być dzielony na osobne obiekty:

1. Wysoki Zamek – klasztor.
2. Zamek Średni – siedziba Wielkiego Mistrza i Wielkiego Komtura oraz centrum administracyjne Zakonu.
3. Fortyfikacja przedzamkowa, w skład której wchodziły liczne budynki gospodarcze.

Z czasem Marienburg rozwinął się w ośrodek wojskowy, dyplomatyczny, gospodarczy i religijny. Była to również stolica państwowa jerozolimskiego Domu Niemieckiego Zakonu Hospicjum Najświętszej Maryi Panny.

Późniejsze zmiany

Marienburg aktywnie się rozwijał. Na jej terenie pojawiały się nowe obiekty, dzięki czemu stała się popularna na terenie Europy. Ponadto znany był jako jedna z dwóch głównych baz wypraw krzyżowych (w kierunku Litwy i Żmudzi). Odbywały się tu masowe imprezy, których sława rozchodziła się na cały kontynent. Rycerze z całej Europy chętnie brali udział w zabawach, ucztach i turniejach.

W 1410 roku wojska krzyżackie zostały pokonane pod Grunwaldem. Zamek pozostał nie do zdobycia. Polacy i Litwini nigdy nie byli w stanie go zająć, co uratowało resztę Zakonu. Istniała jako samodzielna jednostka do 1454 roku. W tym czasie doszło do buntu poddanych, którego przyczyną był kryzys w gospodarce i polityce państwa. Postanowiono wówczas włączyć Zakon Krzyżacki do Korony Polskiej.

Rok 1457 to zakup zamku od przedstawicieli krzyżackich i przekazanie go królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi. Zamek służył jako tymczasowa rezydencja polskich monarchów przez około trzy wieki. Była to również baza wojskowa Prus Królewskich. Część twierdzy zajmowali strażnicy, którzy mieli władzę administracyjną, wojskową, policyjną i sądową.

Podział i nowoczesność

Pierwszy rozbiór Polski nastąpił w 1772 roku. Zamek znalazł się na terenie Prus, podobnie jak północna część Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W zamku znajdowały się koszary i magazyn. W wyniku dewastacji zamek został mocno uszkodzony. Odbudowa nastąpiła na przełomie XIX i XX wieku. Kierował nim architekt Konrad Steinbrecht.

Zamek przeszedł w ręce Polaków w 1945 roku. Został on poważnie uszkodzony w czasie II wojny światowej. Twierdza została jednak odbudowana wspólnymi siłami. Dziś w niektórych częściach zamku nadal trwają prace konserwatorskie. Właścicielem obiektu jest Muzeum Zamkowe w Malborku, które działa od 1961 roku.